کاروانسرای والده خان استانبول

کاروانسرای والده خان استانبول از مهم‌ترین کاروانسراهای شهر استانبول به‌شمار می‌رود .

این مکان به دستور ملکه‌ی مادر، ماه پیکر سلطان، همسر سلطان احمد اول در قرن ۱۷ میلادی ساخته شد. زمانی که کشتی‌های تجاری در گلدن هورن لنگر می‌انداختند و کالاهایشان را در کاروانسرای والده خان تخلیه می‌شد. بعد کالاها در کاروانسرای والده خان نگهداری می‌شد و تجار و بازرگانان نیز در آنجا اسکان داشتند.

در گذشته اطراف این کاروانسرا محل اقامت ایرانیان مقیم استانبول بوده است و هم‌اکنون نیز در صحن بزرگ میانی این کاروانسرا مسجد ایرانیان قرار دارد. در تور استانبول حتما به کاروانسرای والده خان استانبول سر بزنید

موقعیت کاروانسرای والده خان استانبول

درباره کاروانسرای والده خان استانبول

کاروانسرای والده خان استانبول از مهم‌ترین کاروانسراهای استانبول به‌شمار می‌رود که به دستور ملکه‌ی مادر، ماه پیکر سلطان، همسر سلطان احمد اول در قرن ۱۷ میلادی ساخته شد. زمانی که کشتی‌های تجاری در گلدن هورن لنگر می‌انداختند و کالاهایشان تخلیه می‌شد،این کالاها در کاروانسراها نگهداری می‌شد و تجار و بازرگانان نیز در آنجا اسکان داشتند.

در گذشته اطراف این کاروانسرا محل اقامت ایرانیان مقیم استانبول بوده است و هم‌اکنون نیز در صحن بزرگ میانی این کاروانسرا مسجد ایرانیان قرار دارد. 

در آن زمان اشخاص تنها مقیم در کاروان‌سرا که از دوستان لاری محمد افندی به شمار می‌رفتند،روزهای سختی را تجربه کردند؛ زیرا پیروان او نیز به حبس و تبعید محکوم شدند. این کاروان‌سرا که بین کاروان‌سراهای شهر استانبول واقع شده، دارای دو طبقه و سه صحن است و از حیث مساحت در بین کاروان‌سراهای استانبول، بزرگ‌ترین آن‎ها به شمار می ‎آید.

کاروان‌سرای محمودپاشا هم حداقل وسعتی به اندازه‌ی آن دارد، اما با این تفاوت که یک کاروانسرای تک نیست، بلکه یک مجموعه است، محل کاروان‌سرا در منطقه مرجان است که یک منطقه مهم تجاری است اصطبل آن به زیرزمین صحن دیگر منتهی می‏‎شود و در نتیجه حیوانات کاملاً از محل زندگی انسان‎ها جدا می‏‎شوند.

این ویژگی در میان کاروان‌سرای ترک،پدیده تازه‎ای بوده است، به صحن سوم «خان صغیر» گفته می‎شد و این صحن از بقایای دوران بیزانس بوده است در صحن اوّل و دوم ۱۵۲ و در خان صغیر ۵۷ اتاق وجود دارد؛ یعنی جمعاً ۲۰۱ اتاق از آن جا که ثروت کوسم‎السلطان در این کاروان‌سرا والده خان استانبول قرار داد، حتی اکنون نیز به احتمال یافتن ثروت او در کاروانسرای والده خان استانبول، این مکان مورد حمله شبانه قرار می‎گیرد.

تاریخچه کاروانسرا

کاروانسرای والده خان استانبول بر عرف، مسافران در این جا تا سه روز بدون پرداخت پول مهمان می‎شدند،در اوایل سال‌های بنای کاروان‌سرا، چون جوانان اهل شهرستان آناتولی که در اتاق‌های کاروان‌سرا زندگی می‎کردند و در حالی که آموزش اندرونی آموزش سیستم سیاسی به نام «اندرون» نداشتند، حتی به مقطع رییس الکتب رسیدند.

بی‎ شک نیز از تجار ایرانی، آذربایجانی و قفقازی، مهمان‎های اروپایی نیز در این جا،که در آن زمان بهترین محل اقامت در استانبول بود، حضور داشتند،اما ساکنان این خان بیش‌تر ایرانیان شیعی و آذری بودند.

در میان آنان گروهی از تاجران ارمنی نیز بودند، به گفته J.de.Thevenot بعضی از خارجیان اروپایی نیز در قرن هفدهم در این جا بوده‌اند، در سال ۱۶۵۲ یعنی درست مدت کوتاهی پس از ساخت کاروانسرای والده خان استانبول، سیاحی فرانسوی این خان را بهترین کاروان‌سرای شهر نامید و عنوان کرد که در این جا تمامی خارجیان اتاق مطلوب خود و نیز انباری برای بارهایشان می‌یافتند.

به گفته ایشان و در سال حضورش در آن جا، به تمام مسافران رختخواب، لحاف، قالی و بالش داده می‏شد،در چند مغازه کتاب‌فروشی ارمنی که در کنار دیوار بیرونی کوچه چاقماقچیان قرار داشتند،کتابهایی که از شرق و به خصوص از فرانسه تهیه می‏شد، به فروش می‎رفت دو تا از این کتاب‌فروشی‌ها تا پایان سال ۱۹۵۰ نیز وجود داشتند.

مسجد کاروانسرای والده خان استانبول

مسجد صحن کاروانسرای والده خان استانبول در آخرین شکلی که در سال ۱۹۵۲ به خود گرفت، بی‌مناره،مربع شکل و به صورت یک ساختمان کارگیریست که در زیر آن چند مغازه واقع شده‎ است در سرشماری سال ۱۸۵۱ در اماکن مختلف استانبول، ۲۴۳ تاجر ایرانی حضور داشته‎اند.

بخش عمده آنها در داخل صور استانبول و در جوار ولده خان، کاروان‌سرای حاجی نافذآقا،کاروان‌سرای ییلرا بزرگ، کاروان‌سرای سلطان اودالاری بسیک‌تاشی مرجان، وزیرخان،جعفرآقاخان، و منطقه‎ای به نام اسکودار بسیک تاس بازار تاووک، آق سارای، جفت چشمه، زنجیرلی اقامت داشتند.

صد تن از این تاجران به تجارت تنباکو مشغول بودند و بیش‌ترشان در اسکودار ساکن بودند اگر بر تعداد این ایرانیان، منصوبان ایلچی‌گری ایران را هم بیفزاییم، می‎بینیم که شمارشان بسیار بیش‌تر می‎شود و مؤسساتی مانند مکتب، مدرسه و بیمارستان هم ساخته‎اند.

مسجد ایرانیان در کاروانسرای والده خان استانبول

همچنین برای آیین و مراسم دینی تشیع در کاروانسرای والده خان استانبول به آنان اجازه ساخت مسجدی داده شده بود و برای تدفین مردگانشان نیز مکانی برای قبرستان از دولت درخواست کرده بودند که قبرستان ایرانیان اسکودار که قبرستان عجم سید احمد درسی نام داشت،از آن جمله است، مراسم ماه مقدس محرم در اعتقاد مذهب شیعه، در این‌جا برگزار می‏شد.

مردم استانبول نیز به این مکان می‎آمدند و از نزدیک این مراسم را مشاهده می‎کردند. تا سال ۱۹۲۷ م که در ترکیه آیین‎های مذهبی ممنوع شده بود، این مراسم برقرار بود روزنامه‌‎نگار معروف جمال‏الدین بیسلگین در خاطرات خود می‎نویسد که ارنست همبری در اثر خود با نام «راهنمای استانبول» که در سال ۱۹۲۵ چاپ شده است، می‎گوید که ایرانیان در ماه محرم آیین خود را در صحن اوّل این کاروان‌سرا اجرا می‎کردند که به آن مراسم عاشورا گفته می‏شد.

هر سال خواندن مناقب امام حسین (ع) و حادثه‎های خونین آن برگزار بود. در ایران، قفقاز،هندوستان نیز برگزاری این چنین آیینی مرسوم بود، به قول احمد بهادر که به مدت بیست و هفت سال اوداباشی (اتاقچی) کاروان‌سرا بود، بسیار حیرت‎انگیز بود.همچنین به قول ایشان در این آیین چهل الی پنجاه نفر خود به خود خون می‏ریختند و قمه می‌زدند.

بسیار ممنون که تا انتهای این مقاله با ما همراه بودید و امیدواریم توانسته باشیم اطلاعات مفیدی را در اختیارتان قرار داده باشیم همچنین می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر درباره مناطق توریستی استانبول مقاله حمام خرم سلطان استانبول را نیز مورد بررسی قرار دهید.