استان مرکزی شهر صنعتی ایران

استان مرکزی تقریبا در مرکز ایران قرار دارد.

استان مرکزی از شمال به استان‌های تهران و قزوین، از غرب به استان همدان، از جنوب به استان‌های لرستان و اصفهان و از شرق به استانهای تهران، قم و اصفهان محدود است مرکز استان شهر صنعتی اراک می‌باشد. این استان با مساحتی معادل ۲۹۵۳۰ کیلومتر مربع حدود ۸۲/۱ درصد از مساحت کل کشور را به خود اختصاص داده است.

موقعیت استان مرکزی

 شهرهای مهم این استان عبارتنداز

خمین، ساوه، محلات، دلیجان، تفرش، شازنده، آشتیان، کمیجان و ازنا اگر این مطلب برای شما مفید بود لطفا به مجله سفر سایت ما سر بزنید و جاذبه‌های گردشگری را نیز مطالعه فرمایید

آثار تاریخی و جاذبه‌های طبیعی استان مرکزی

اراک

اراک شهری جدیدی در استان مرکزی است که در سال ۱۲۳۱ هجری قمری به دستور فتحعلی‌شاه و به وسیله یوسف خان گرجی ساخته شده است و تا سال ۱۳۱۶ شمسی این شهر به نام سلطان آباد عراق عجم خوانده می‌شد، در این سال بر طبق قانون تقسیمات کشوری نام سطان آباد به اراک تغییر داده شد و نیز در سال ۱۳۵۶ شمسی به عنوان مرکز استان مرکزی انتخاب و در سال ۱۳۵۷ رسما تشکیلات استان مرکزی در این شهر مستقر و به کار اشتغال ورزیدند.

هدف از ایجاد و احداث این شهر در ابتدا پایگاهی نظامی در این منطقه بوده تا بتواند در حفظ ناحیه موثر واقع شود به همین جهت است که ساختمان اولیه شهر به صورت قلعه‌ای بوده است که چهار دروازه داشته، دروازه شهر جرد در مشرق، دروازه رازان در شمال، دروازه حاج علینقی در غرب و دروازه قبله در جنوب بازار کنونی اراک شبکه ارتباطی داخلی این دروازه‌ها بوده و راه‌های اصلی خارجی از این دروازه آغاز می‌شده است.

مجموعه تاریخی بازار اراک

مجموعه تاریخی بازار اراک از بناهای اولیه شهر اراک است که در زمان فتحعلی‌شاه قاجار در استان مرکزی تاسیس گردیده است در این مجموعه کلیه امکانات رفاهی از قبیل مسجد، مدرسه و آب انبار احداث گردیده است بازار اراک در دو محور شمالی جنوبی و شرقی غربی به طور مستقیم و عمود برهم در مرکز بافت چهارخانه اولیه شهر قرار دارد، در چهار دروازه بوده که همگی در طول زمان و گسترش شهر از بین رفته‌اند.

بنای تاریخی حمام چهارفصل

این بنا مربوط به دوران قاجاریه استان مرکزی است و از آثار ارزشمند و بسیار زیبای منطقه محسوب می‌شود این حمام دارای سه سمت بوده، حمام مردانه، زنانه و حمام اقلیت‌های مذهبی این حمام چندمتر از سطح خیابان پایین‌تر است، رختکن حمام با کاشی‌های زیبای هفت رنگ تزئین شده است در حال حاضر این حمام به عنوان گنجینه چهارفصل مورد بازدید علاقمندان قرار می‌گیرد.

غار نخجبیر

این غار در استان مرکزی در شمال شرق شهر دلیجان و حد فاصل دلیجان و نراق قرار دارد این غار شگفت انگیز در سال ۱۳۶۸ کشف شده اشکال داخل این غار که حاصل پدیده‌های رسوبی آن چنان زیبا و شگفت انگیز است که به عقیده کارشناسان جزء زیباترین غارهای جهان به شمار می‌آید این غار طی ۷۰ میلیون سال تشکیل شده است و تا قبل از کشف آن دست و نگاه هیچ انسانی به آن نرسیده بود.

پس از کشف این غار اقدامات اولیه چون کف سازی و نورپردازی صورت گرفت تزئینات زیبای این غار در بخش‌های مختلفی با نام‌های تالار عروس، تالار گل کلمی، آبشار گلی و حوض آب کوثر شهرت دارد منشورها، اسفنج‌های بلورین، کلیست و باغ‌های مرجانی که طی سالیان سال تشکیل شده و دالان‌ها و حوضچه‌های متعدد از جلوه‌های منحصر به فرد این غار است پس از سال‌ها از کشف این غار هنوز این غار کاملا برای بازدید آماده نشده است.

ستون‌های سنگی خورهه (محلات)

تنها آثار به جا مانده از قصر یا پرستشگاه خورهه نزدیک محلات، دو ستون باریک سنگی با ارتفاع حدود ۶ متر با سر ستون‌های یونانی و سکوی سنگی مربوط به دوره سلوکی_اشکانی استان مرکزی می‌باشد. در بنای خورهه که دارای طرح یونانی است، ستون‌ها از حد تناسب کلاسیک میان ارتفاع و قطر تجاوز می‌کنند و این نفوذ سبک معماری ایرانی است که در تخت جمشید هم دیده می‌شود.

در کاوش‌های باستان شناسان در منطقه تعداد زیادی سفال و خمره پیدا شده است کشف سفال‌های کلینگی (جرینگی) که ظرافت خاصی دارند، اثبات می‌کند که این خانه یک عمارت اربابی بوده است و بدین ترتیب احتمال معبد بودن بنای خورهه را رد می‌کند.

تفرجگاه اراک

جریان سرچشمه‌های قره چای (رودخانه شراء و مهاجران) در غرب استان مرکزی به علاوه وجود مناطق سرسبز در حواشی این رودخانه و همچنین اقلیم کوهستان و نقاط مرتفع جهت کوهنوردی، این قسمت از شهرستان اراک را از سایر مناطق جدا نمده است.

خمین

این شهرستان دشت وسیعی است که اطراف آنرا کوه‌های مرتفعی در بر گرفته از جمله الوندلکان و دز، از ارتفاعات خمین استان مرکزی چندین شاخه رود سرچشمه می‌گیرد که به قمرود می‌پیوندد متولد شدن بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران حضرت آیت الله العظمی خمینی شهرت این شهر را دو چندان کرد و هم اینک هر ساله هزاران نفر از منزل ساده و بی پیرایه امام خمینی در این شهر دیدن می‌کنند.

آبگرم محلات

در حدود ۲۵ کیلومتری شهرستان محلات استان مرکزی روستایی قرار دارد که در تمام ایام سال پذیرای مسافران دوستدار استفاده از آبگرم است در این روستا بیشتر منازل برای استفاده از آبگرم ساخته شده‌اند، این آبگرم مخصوص امراض پوستی، روماتیسمی می‌باشد.

همچنین هتل بزرگی با امکانات استخر و حوضچه‌های آبگرم مخصوص میهمانان در آنجا دایر است آب جوشیده از دل زمین در این منطقه بدون رنگ، بو و زلال است و به خاطر خاصیت آبدرمانی چشمه‌های آن از دیرباز امکانات استخر و حمام و تهسیلات اقامتی در کنار آن شکل گرفته است وجود رنگ مایل به قرمز در برخی چشمه‌های آبگرم محلات حکایت از ترکیبات آهن و گوگرد آن دارد.

سرچشمه محلات

پارک بزرگ و بسیار زیبا با درختانی تنومند و هوایی دلنشین که چشمه آب زلالی از دل کوه به بیرون می‌ریزد زیبایی این پارک را دوچندان کرده است در این پارک رستوران بزرگی برای پذیرایی از مسافران در مکانی سرسبز و دیدنی قرار دارد که مشتاقان به طبیعت استان مرکزی را به آنها می‌کشاند.

بند پل نیم ور

بند پل نیم ور در یازده متری مغرب شهر نیم ور و نیز در ۵ کیلومتری جنوب شهرستان محلات استان مرکزی قرار دارد بند پل نیم ور بر روی رود لعل بار ساخته شده است ساختار زمین و سازه بستر رودخانه در محلی که بند پل نیم ور بنا شده نسبت به قسمت‌های بالا دست رودخانه محکمتر بوده و کف آن دارای صخره و کمر می‌باشد.

بنابر مستنداتی ادعاهایی مبنی بر ساخت این بنا در دوره قاجار وجود دارد که ویژگی‌ها و مختصات بنا سازگار نبوده و بنظر می‌رسد که ریشه و سازه بنای نامبرده در دوره ساسانی آغاز شده است طرح و ترکیب بند پل نیم ور از دو قسمت شمالی و غربی تشکیل شده که ضلع شمالی آن طویلتر از دیگری است. قسمت‌هایی از اثر نامبرده بر روی کمر و صخره‌های موجود در کف رودخانه استوار گردیده و به همین لحاظ جهت ریشه و بنیان آن نیازی به حفر پی در همه جای آن نبوده است.

مصالح عمده بنا را سنگ‌های بزرگ و گل آهک تشکیل می‌دهد و از آجر به مقدار بسیار کم نیز به کار رفته است ارتفاع بند از کف شنی رودخانه تا انتهای آن بین ۳۰/۶ تا ۵۰/۸ متر می‌رسد در سمت چپ بند بقایای یک تنوره (شتر گلو) آجری باقیمانده که کاربری آن هدایت و سرعت بخشیدن به آب بوده است از بنای نامبرده برای ذخیره کردن آب و هدایت آن به نهرها و زمین‌های کشاورزی و همچنین جهت عبور و مروراز روی آن و دسترسی محلی استفاده می‌شده و می‌شود.

آتشکده محلات

آتشکده محلات در هشت کیلومتری جنوب شرقی نیمه ور که بر سر راه قدیمی و کاروان رو این شهر به رباط ترک استان مرکزی و از آنجا به اصفهان قرار دارد واقع شده بنای مذکور از آتشکده‌های بازمانده از دوره ساسانی می‌باشد این بنا در پایه یک رشته کوه و در حاشیه جنوبی روستای آتشکده ساخته شده است جهت سازه‌ای آتشکده از جنوب به شمال بوده به طوریکه مشرف به آبادی مذکور و دشت نیمه ور است که از آن میان رود لل بار میگذرد بنای فوق از دو بخش ایوان و چهار تاقی تشکیل شده و از محدود آتشکده‌هایی است که دارای ایوان رفیعی می‌باشد.

آثار پی و بند دو اتاق در دو طرف ایوان به جای مانده است که حکایت از وسعت این مجموعه داشته است درهای سه واحد فوق از طرف جنوب به یک راهرو باز میشوند که رابط بین چهار تاق و بخش ایوان می‌باشد یکی از ویژگی‌های بارز این بنا ضخامت دیوارها و نوع ساخت آن از سنگ لاشه است، آتشکده فوق بسیار متمایز از آتشکده‌های هم دوره خود می‌باشد.

چشمه چپقلی

این چشمه در دامنه شمالی ارتفاعات بلند و رفیع (باغ برآفتاب) در جنوب سه راهی اراک_ملایر_شازند استان مرکزی قرار گرفته است این چشمه در بالای دره‌ای بسیار زیبا واقع شده است آب و هوای پاک و لطیف کوه و چشمه جوشان با آب بسیار خنک و گوارا با خواص درمانی باعث جذب عده‌ای از علاقمندان طبیعت شده است در محل مظهر چشمه، محوطه‌ای وجود دارد که به صورت تراس بندی شده درآمده و در آن درختانی ملاحظه می‌گردد.

غار سفید خانی

این غار در ۱۸ کیلومتری جنوب استان مرکزی در کوه سفید خانی واقع شده است در دامنه این رشته کوه چشمه‌های آب فراوانی وجود دارد که معروف‌ترین آنها چشمه چپقلی است از زیبایی‌های غار (وجود دودکش جن) است که در دهانه غار به صورت تنوره دیده می‌شود همچنین وجود یک چاله بزرگ آب و ستون‌های استالاکتیتی فراوان و زیبا از دیگر جاذبه‌های غار سفید خانی است.

دریاچه یا کویر میقان

دریاچه یا کویر میقان در شمال شرقی استان مرکزی و در دشت فراهان قرار دارد، مساحت آن در حدود ۱۰۰ تا ۱۱۰ کیلومتر مربع متغیر است و حدود ۱۶۵۵ متر از سطح دریا ارتفاع دارد و آب دریاچه شوراست دریاچه از لحاظ آب و هوایی دارای زمستان‌های معتدل است همین ویژگی سبب شده است که در پاییز و اوایل زمستان زیستگاه پرندگان به ویژه پرندگان مهاجر باشد.

ایجاد شده با ♥ توسط تیم شال و کلاه سفر